Choć sen zabiera ci jedną trzecią życia, w zamian daje o wiele więcej. Nie jest bezproduktywnym wyłączeniem się ze świata. To, że śpimy, nie znaczy, że w naszym organizmie nic się nie dzieje. W tym czasie następuje jego gruntowna regeneracja. Sen nas odświeża i daje siłę na wyzwania kolejnego dnia.

Dorosły człowiek powinien spać około 8 godzin na dobę. Dzieci i młodzież – trochę dłużej. Liczy się też pora, kiedy kładziemy się do łóżka: najlepiej zasypiać przed godz. 11 wieczorem i wstawać około 7 rano. Zapotrzebowanie na sen jest uwarunkowane genetycznie. Jedni potrzebują standardowych godzin snu, inni nieco więcej, a tylko nieliczni – mniej.

Sen jest niezbędny dla twojego zdrowia i nie da się bez niego żyć. To czysto biologiczna potrzeba, od której zależy funkcjonowanie całego organizmu.

Jakie są zalety snu?

To głównie odpoczynek dla zmęczonych całodzienną pracą komórek i tkanek. Dobrze zregenerowany organizm wolniej się starzeje. Sen uspokaja rytm serca, normuje ciśnienia krwi i wyrównuje poziom złego cholesterolu. Zmniejsza więc ryzyko zgonu z powodu zawałów i udarów.

Podczas głębokiego snu wydzielane są największe ilości hormonu wzrostu. Odpowiednio przespana noc to także lepsza kontrola masy ciała, ponieważ sen i metabolizm są kontrolowane przez te same obszary mózgu. W fazie głębokiej snu aktywnie pracuje system immunologiczny, przez co organizm skuteczniej zwalcza infekcję.

Dlaczego sen jest tak ważny dla dobrego samopoczucia

Ciało, zapadając w sen, wyłącza aktywność centralnego układu nerwowego, by odświeżyć funkcje receptorowe. Wtedy powstają m.in. nowe połączenia nerwowe. Mózg analizuje i utrwala świeżo nabyte informacje, a przy tym zabiera się za „wielkie sprzątanie”: usuwa to, co zbędne i nieprzydatne, przeorganizowuje wspomnienia. Wypoczęty układ nerwowy lepiej radzi sobie ze stresem i emocjami. Masz lepszą koncentrację, skuteczniej zapamiętujesz, efektywniej pracujesz. Masz energię, dopisuje ci dobry humor. Jesteś też bardziej kreatywny.

Co decyduje o jakości snu

Na dobry, zdrowy sen wpływa wiele elementów. Jeśli masz problemy z zasypianiem, nie wysypiasz się, spróbuj zadbać o regularność i otoczenie, w którym śpisz. Przede wszystkim warto kłaść się spać i wstawać o tej samej porze. Przed snem przewietrz sypialnię i ustaw temperaturę trochę niższą niż w innych pomieszczeniach.

Kluczowe jest to na czym śpisz. Powierzchnia spania powinna być gładka. Wszelkiego rodzaju wypukłości czy zagłębienia, jakie są na rozkładanych sofach, źle wpływają na komfort. Ciężar ciała powinien spoczywać równomiernie, aby kręgosłup i stawy odpowiednio wypoczęły. Ucisk nie może ograniczać krążenia krwi. Najlepiej się wyśpisz na miejscu przeznaczonym wyłącznie do spania, czyli na łóżku z dobrze dobranym materacem.

Materace z metalowymi sprężynami kieszeniowymi uznawane są za najlepiej wspierające podczas snu i najbardziej trwałe. Coraz większą popularność zdobywają modele piankowe, lateksowe oraz hybrydowe.

Rodzaje pianki materacowej

Pianka dobrze dopasowuje się do kształtu ciała, bo ugina się tam, gdzie nacisk jest największy, czyli pod biodrami i ramionami. To sprawia, że kręgosłup pozostaje prosty. Materace hybrydowe mają kilka warstw pianki lub lateksu o różnych właściwościach oraz sprężyny kieszeniowe. Taki jest model Beni z kolekcji marki Micadoni. Połączenie kilku warstw, w tym pianki Gelax, oznacza doskonałą przewiewność, dobre dopasowanie do ciała i wsparcie kręgosłupa.

Najlepszy materac dla osób cierpiących na bezsenność jest wysoce elastyczny i odporny na odkształcenia. Dzięki piance memory dopasowuje się kształtem do sylwetki, a potem wraca do pierwotnej formy.

Dlaczego ważna jest twardość materaca

Zwykle mamy trzy podstawowe stopnie twardości. Im więcej ważysz, tym twardszej powierzchni potrzebujesz. Nie oznacza to jednak, że taka będzie dobra dla wszystkich. Jakie są skutki spania na zbyt twardym materacu? Możesz czuć nadmierny ucisk bioder, barków, ramion, a słabszy przepływ krwi może być przyczyną drętwienia kończyn. Będziesz się na nim wiercił, szukając pozycji, która obniży napięcie mięśniowe i pozwoli się odprężyć. Z kolei na zbyt miękkim możesz się zapadać, co też jest niekomfortowe.

Obudowa łóżka

Duże znaczenie mają rama łóżka i stelaż. Odpowiednio dobrane wydłużają znacznie trwałość materaca. W przypadku łóżka Mamaia, rama jest nie tylko praktyczna, ale i bardzo komfortowa dzięki miękkiej tapicerce. Zwróć uwagę, by listwy stelaża były ułożone dość blisko siebie. Im jest ich więcej, tym powierzchnia materaca jest bardziej równa, a twarde elementy nie przeszkadzają. Rama powinna też zapewniać cyrkulację powietrza pod materacem. Ma to znaczny wpływ na komfort snu.

1. Sen składa się z dwóch faz, które następują po sobie cyklicznie: snu głębokiego (NREM) i fazy marzeń sennych (REM). W ciągu nocy cykl powtarza się 4–5 razy co około 90 minut. W faza NREM mózg wyłącza większość funkcji lub znacznie ogranicza. Obniża się ciśnienie tętnicze i zużycie glukozy, spowalnia się praca serca. W fazie REM następuje zwiotczenie mięśni, co usuwa napięcie z okolic kręgosłupa. Zwalnia metabolizm, do krwi uwalniany jest hormon wzrostu, który odbudowuje tkanki i sprzyja gojeniu ran. W tej fazie mózg „przepracowuje” trudne zdarzenia i zapamiętuje.

2. W problemach z zasypianiem najważniejsza zasada dotyczy… wstawania. Jeśli wstaniemy wcześnie rano, około godz. 7, zaczynamy fizjologiczny proces „narastania ciśnienia” na sen. Dzięki temu bez większych problemów poczujemy senność wieczorem. Późne wstawanie prowadzi do przesunięcia zegara fizjologicznego o kilka godzin i zakłóca ten rytm. Powinniśmy więc codziennie, nawet w wolne dni, wstawać mniej więcej o tej samej porze.

3. Sześć godzin snu to za mało. Po dwóch tygodniach niedosypiania funkcje poznawcze i czas reakcji pogorszają się w takim stopniu, że można je porównać do sprawności osoby, która nie spała przez dwie doby. Sami zainteresowani mogą tego nie dostrzegać i bagatelizować u siebie objawy senności. Może się ona przełożyć na gorszą wydajność w pracy, mniejszą kreatywność i słabsze wyniki w szkole. Jeśli śpisz mniej niż siedem godzin, jesteś o 70 proc. bardziej narażony na problemy natury psychicznej niż ludzie odpoczywający dłuższej.

4. Najlepszym sposobem na regenerację jest dobrze przespana noc. Ale i krótka drzemka może być bardzo odświeżająca. Dla zdrowia warto kilka razy w tygodniu po obiedzie pozwolić sobie na szybki sen. Jego długość nie powinna przekroczyć pół godziny. Drzemka zmniejsza ryzyko zgonu z powodu choroby wieńcowej aż o 37%, łagodzi stres i poprawia pamięć. Gdy zapadasz w drzemkę umysł utrwala informacje, co warto wykorzystać podczas intensywnej nauki.

5. Ekrany emitują dużo światła w zakresie koloru niebieskiego, które jest częścią światła słonecznego. Jego obecność ogranicza wydzielanie melatoniny w mózgu, która jest niezwykle istotna w procesie wyciszania organizmu. Najbardziej niebezpieczne jest światło niebieskie z telefonów komórkowych – opóźnia jej wydzielanie aż o 1,5 godziny. Najlepiej zrezygnować z ekranów na 2 godziny przed snem. Wygaszaniu aktywności układu nerwowego i wywołaniu senność najlepiej sprzyja żółte światło.